Sức khỏe của gan được thể hiện qua các chỉ số men gan. Mức độ tăng của men gan tỷ lệ thuận với tình trạng tổn thương của gan. Men gan tăng cao báo hiệu có nhiều vấn đề bất ổn đang diễn ra trong cơ thể, nhưng đa phần chúng ta vẫn chưa thực sự hiểu rõ về tình trạng này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn sáng tỏ nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và làm sao để điều trị men gan cao một cách hiệu quả, bảo vệ cho lá gan chúng ta được an toàn.
Mục Lục
Men gan là gì?
Men gan là một loại enzim tồn tại bên trong tế bào gan, tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể. Có 4 loại men gan chính:
- AST(Aspartate Transaminase): đóng vai trò như chất men xúc tác, hỗ trợ chuyển hóa aspartate và alpha- ketoglutarate thành oxaloacetate và glutamate. Chỉ số AST ở mức bình thường từ 5- 40 UI/L.
- ALT(Alanine Transaminase): là loại men có trong tế bào gan, đóng vai trò phân giải các protein để cơ thể hấp thụ dễ dàng hơn. Chỉ số ALT phản ảnh một cách chính xác về tình trạng của gan, chỉ số AST bình thường từ 5-35UI/L.
- GGT(Gamma Glutamyl Transferase): Ở trạng thái bình thường, men GGT ở trong máu là thấp, tuy nhiên mức độ GGT sẽ tăng lên đáng kể khi gan bị tổn thương. Chỉ số GGT bình thường từ 5-27UI/L.
- ALP(Alkaline Phosphatase): là loại men có trong tiểu quản màng của gan. Chỉ số AST bình thường từ 30-85UI/L.
Chỉ số men gan bao nhiêu là cao?
Tình trạng men gan cao phản ánh bộ phận gan của bạn đang bị tổn thương với các bệnh lý đi kèm như gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thưc gan… Do đó người bệnh nên đi xét nghiệm định kỳ để phát hiện bệnh sớm có cách điều trị hiệu quả. Chỉ số men gan cao thường xuất hiện ở một người bệnh như viêm gan do rượu AST, chỉ số men gan thường cao hơn so với bình thường là 2 – 10 lần. Cụ thể như men gan có thể tang lên 3.000 U/L và một số trường hợp gan bị suy cấp thì chỉ số men gan có thể lên đến 5.000 U/L.
Thông thường, chỉ số men gan cao khi người bệnh mắc một số bệnh lý khác như: xơ gan, viêm gan do virus, gan nhiễm mỡ… Do đó người bệnh cần thận trọng khi mắc các bệnh lý này.
Nguyên nhân gây nên tình trạng men gan cao
Mức độ viêm nhiễm, tổn thương của gan càng cao thì các chỉ số men gan càng cao. Men gan tăng cao do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như:
- Do các loại virus viêm gan gây ra: thường gặp là các virus chủng A, B, C, D và E, đặc biệt nguy hiểm là virus viêm gan chủng A& B. Khi cơ thể bị nhiễm các chủng loại virus này, các tế bào gan sẽ bị hủy hoại, các men gan sẽ đi vào máu làm tăng men gan.
- Do ngộ độc hóa chất: một số loại thuốc như thuốc kháng lao, các nhóm fuoquinolon… rất gây hại cho gan.
- Do dùng rượu bia: rượu bia được xem là “hung thần” của lá gan, do đó việc sử dụng quá nhiều rượu bia càng làm tăng gánh nặng và tổn hại đến các tế bào gan.
- Do bệnh lý: những người mắc phải các bệnh như sốt rét, đái tháo đường, suy thận hoặc những người mắc bệnh viêm gan tự miễn… đều ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của gan.
- Do thói quen ăn uống và sinh hoạt: sử dụng quá nhiều thực phẩm chứa dầu mỡ, chất béo, chất bảo quản và hóa chất độc hại cũng như thói quen sinh hoạt, thức khuya, lười vận động hay giảm cân không đúng cách cũng đều ảnh hưởng đến các chức năng gan.
Các triệu chứng thường gặp là gì?
- Da bị nổi mẩn đỏ, ngứa ở cổ, tay; nặng hơn thì gây ngứa toàn thân ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt hằng ngày.
- Xuất hiện cảm giác chán ăn, buồn nôn và đau bụng, cơ thể uể oải, mệt mỏi, có khi sốt nhẹ.
- Cân nặng giảm, có hiện tượng bụng phình to.
- Tình trạng vàng da: Ban đầu có thể chỉ xuất hiện một vài điểm trên lòng bàn tay, móng tay, sau đó lan rộng khắp cơ thể, kể cả niêm mạc, kết mạc mắt.
- Dịch cơ thể có màu bất thường như: màu phân nhạt, nước tiểu có màu đậm. Men gan cao thường là do tắc nghẽn đường mật, làm cho bilirubin không đi được vào đường tiêu hóa mà đi ngược vào máu gây ra hiện tượng phân có màu nhạt.
Các triệu chứng khi bị men gan cao thường không rõ ràng, do đó, để có thể phát hiện kịp thời và chính xác chúng ta có thể tiến hành các xét nghiệm.
Các biện pháp phòng ngừa & điều trị men gan cao
Tình trạng men gan cao rất nguy hiểm, nếu không được phát hiện sớm và kiểm soát thì sẽ làm phá hủy và rối loạn chức năng gan, gây ra một số bệnh nguy hiểm như xơ gan, u gan hoặc ung thu gan. Tùy vào thể trạng và tình hình cụ thể của mỗi người sẽ có phương pháp điều trị thích hợp. Cụ thể như sau:
Cách điều trị tình trạng men gan tăng
- Men gan tăng cao do viêm gan từ virus hoặc ảnh hưởng từ các loại bệnh lý khác thì cần điều trị bằng thuốc và đồng thời kết hợp hạ men gan theo sự chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
- Nếu men gan tăng cao do sử dụng rượu bia và chế độ ăn uống thì cần điều chỉnh lối sống lại cho phù hợp và có thể kết hợp sử dụng những loại dược liệu thiên nhiên để phục hồi chức năng cho gan. Tuy nhiên sử dụng dưới sự cho phép và hướng dẫn của bác sĩ để đạt được hiệu quả cao nhất.
Cách phòng ngừa men gan cao
- Tuyệt đối không sử dụng rượu bia và thuốc lá: trong trường hợp bất khả kháng, chúng ta chỉ nên sử dụng một lượng nhỏ bia rượu trong mức cho phép.
- Chế độ ăn uống khoa học và đầy đủ dinh dưỡng: hạn chế các thức ăn chế biến sẵn và thực phẩm chứa nhiều chất béo. Cân bằng giữa chất đạm, chất xơ và các vitamin, khoáng chất trong khẩu phần ăn hàng ngày.
- Uống nhiều nước: nên duy trì thói quen uống nước trước khi đi ngủ và sáng sớm thức dậy. Nên uống khoảng 2.5 lít nước/ ngày để đảm bảo cho quá trình thanh lọc của gan.
- Lối sống lành mạnh, tăng cường tập luyện thể dục, thể thao, kết hợp với chế độ làm việc và nghỉ ngơi cân bằng. Tránh thức quá khuya và hạn chế làm các công việc nặng nhọc.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các loại thuốc dễ gây hại cho gan.
- Khám và kiểm tra gan định kỳ.
Bạn lo lắng về tình trạng men gan cao, Siêu Thị Y Tế đã tổng hợp Top 5 thuốc bổ gan tốt nhất của Mỹ, Canada giúp cải thiện men gan. Hiện các sản phẩm trên đang rất ưu chuộng bạn có thể xem tham khảo để giúp bạn có một gan tốt cũng như có một sức khoẻ tốt nhé.